φιλοσοφία

Συνείδηση

Η συνείδηση είναι κάτι που όλοι πιστεύουμε ότι διαθέτουμε, αλλά ο ορισμός της αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια πρόκληση για τους φιλοσόφους. Οι επιστήμονες προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα με τη χρήση διαφορετικών τεχνικών – από μετρήσεις της εγκεφαλικής δραστηριότητας έως διαλογισμό. Αλλά πόσο κοντά είμαστε στο να κατανοήσουμε τι πραγματικά είναι; [...]

Η πνευματική παρουσία του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού στον σύγχρονο κόσμο

Η ελληνική Αρχαιότητα είναι το θεμέλιο του πολιτισμού της Ευρώπης. Αυτή θεμελίωσε τον ορθολογισμό, τη φιλοσοφία, τις τέχνες και τις επιστήμες. Όταν μελετά κανείς τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό, διαπιστώνει πόσα πολλά οφείλει στην ελληνική Αρχαιότητα. Η ελληνική αρχαιότητα δεν είναι απλώς ο θεμελιωτής όλων αυτών των κατορθωμάτων, αλλά είναι συγχρόνως και ο μόνιμος συνομιλητής του νεότερου και σύγχρονου κόσμου και πολιτισμού. Μέσα από αυτόν τον συνεχή και γόνιμο διάλογο προκύπτουν πάντοτε καινούργια στοιχεία και έτσι η πολιτισμική δημιουργία (φιλοσοφική, καλλιτεχνική, επιστημονική) συνεχίζεται στο διηνεκές. [...]

10 φιλοσοφικές αρχές

Η αρχή της μεσότητας (Αριστοτέλης). Η αρετή δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως το άκρο αντίθετο της κακίας, αλλά ως το μέσο μεταξύ δύο άκρων. Έτσι η γενναιοδωρία βρίσκεται μεταξύ της τσιγκουνιάς και της σπατάλη, το θάρρος μεταξύ της δειλίας και της απερισκεψία κοκ. [...]

Λεξικό φιλοσόφων

Αγρίππας (1ος-2ος αιώνας μ.Χ.). Εκπρόσωπος του όψιμου σκεπτικισμού στη Ρώμη. Το μόνο που ξέρουμε γι’ αυτόν είναι οι πέντε τρόποι, μορφές επιχειρημάτων, με [...]

Μόρφωση αντί για πλούτο

Μπορούμε να το διατυπώσουμε διαφορετικά: «Μη δίνεις στους ανθρώπους ψάρια. Μάθε τους πώς να ψαρεύουν». Οι γονείς έχουν υποχρέωση να φροντίζουν τα παιδιά τους μέχρι την ενηλικίωσή τους. Στη συνέχεια τα παιδιά πρέπει να μπορούν να σταθούν μόνα τους στον κόσμο. Πολλοί γονείς, από ανασφάλεια και υπερπροστατευτισμό, παρέχουν υπερβολικά υλικά μέσα στα παιδιά τους με αποτέλεσμα αυτά να αδρανούν, να τα βρίσκουν όλα έτοιμα, να τεμπελιάζουν, να γίνονται «κακομαθημένα». [...]

Ο μοναδικός δρόμος για την ευτυχία

Πολλοί από μας παραπονιούνται: «Αχ, αν είχα καλύτερο σπίτι… αν είχα καλύτερη εμφάνιση… αν είχα καλύτερη δουλειά» — και παραιτούμαστε από την απόλαυση και τη βελτίωση όσων έχουμε ήδη. Πολλοί ανησυχούμε — «τρωγόμαστε» — για πράγματα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να αλλάξουμε το ότι είμαστε θνητοί ή το ότι τα αγαπημένα μας πρόσωπα έχουν ελαττώματα — κι ότι είναι επίσης ευάλωτα. [...]

Έκχαρτ Τόλλε: Η αληθινή συμπόνοια μέσα από τη διδασκαλία του Επίκτητου

Ο Επίκτητος είπε: “Όταν βλέπεις κάποιον να κλαίει, είτε επειδή αποχωρίζεται το παιδί του, είτε εξαιτίας κάποιας υλικής απώλειας, πρόσεχε μην παρασυρθείς από τη σκέψη ότι η κατάστασή του είναι όντως άσχημη. Να έχεις υπόψη σου ότι ο άλλος δεν θλίβεται εξαιτίας του γεγονότος, αλλά εξαιτίας των ερμηνειών του για το γεγονός. [...]

Εμπεδοκλής: Η θρυλική μορφή στο χώρο της προσωκρατικής φιλοσοφίας

Ο Εμπεδοκλής (495 – 435 π.Χ.) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους αντιπροσώπους της προσωκρατικής ελληνικής φιλοσοφίας. Αναφέρεται σαν φιλόσοφος, ποιητής, πολιτικός, μάγος και ιατρός. H έλλειψη πληροφοριών για τη ζωή του συντέλεσε ώστε ήδη από τους αρχαίους χρόνους να δημιουργηθούν πολλοί μύθοι-θρύλοι σχετικά με αυτή. Ένας από αυτούς παρουσιάζει τον Εμπεδοκλή να αυτοκτονεί πέφτοντας μέσα στον κρατήρα του ηφαιστείου της Αίτνας. H παράδοση τον παρουσιάζει να συνδέεται με τον Παρμενίδη και τον Ξενοφάνη, ενώ η παραμονή του στους Θούριους τον έφερε σε επαφή με τον Πυθαγόρα. [...]

Η ηθική φιλοσοφία του Καντ

Immanuel_Kant Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα σημειώθηκε μια μεγάλη στροφή στον ιδεαλισμό και την ηθική ως αντίδραση στον ωφελιμισμό. Η κίνηση αυτή είναι βαθιά επηρεασμένη από τις εξελίξεις του ηθικού στοχασμού των δύο τελευταίων αιώνων στη Γερμανία, και κυρίως από την ηθική του Kant και του Hegel, καθώς και των επιγόνων τους. [...]

Φίχτε Γιόχαν (1762-1814)

Ο Γερμανός φιλόσοφος Γιόχαν Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte) απετέλεσε μαζί με τον Σέλινγκ και τον Χέγκελ τη μεγάλη τριάδα του κλασικού γερμανικού ιδεαλισμού, η οποία αναπτύχθηκε από τα θεωρητικά και ηθικά κείμενα του Ιμμάνουελ Καντ. [...]

Σέλινγκ (1775-1854)

Ο Γερμανός φιλόσοφος Σέλινγκ (Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling), ξεκίνησε από την ηθική φιλοσοφία τού Φίχτε και διαμόρφωσε ένα μεταφυσικό σύστημα βασισμένο στην φιλοσοφία της φύσης. Αναδείχθηκε δε σε έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους τού γερμανικού Ιδεαλισμού της μετακαντιανής εποχής [...]

Ο Διαφωτισμός δεν έδιωξε όλα τα σκοτάδια

O επιστήμονας Εντουάρντο Μποντσινέλι έδωσε πρόσφατα μια σειρά διαλέξεων στον Πανεπιστήμιο της Μπολόνια σχετικά με την προέλευση και την πορεία της θεωρίας για την εξέλιξη των ειδών. Εκείνο που με εξέπληξε περισσότερο δεν ήταν τόσο οι αδιαμφισβήτητες αποδείξεις. Ήταν το γεγονός ότι όχι μόνον οι πολέμιοι, αλλά και πολλοί υποστηρικτές της θεωρίας έχουν τόσο αφελείς, συγκεχυμένες ιδέες περί εξέλιξης. [...]