φιλοσοφία

Τι ήταν αυτό που συμβούλεψε ο Διογένης τον Αλέξανδρο;

positivus
Λένε πώς κάποτε πού o ’Αλέξανδρος δεν ήταν πολύ απα­σχολημένος συνάντησε τον Διογένη, ο όποιος είχε πολύ χρόνο στη διάθεσή του· γιατί εκείνος ήταν βασιλιάς των Μακεδόνων και πολλών άλλων, ενώ αυτός ένας εξόριστος από τη Σινώπη. [...]

Η εξέλιξη της σκέψης τα τελευταία εκατό χρόνια

positivus
Ποιος ήταν ο Πλάτωνας; Ένας από τους μεγαλύτερους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Τι σκέφτονταν οι Στωικοί και οι Επικούρειοι; Οι πρώτοι πίστευαν ότι η ευτυχία πηγάζει από τη γαλήνια αποδοχή των γεγονότων και οι άλλοι θεωρούσαν ότι συμπίπτει με την ικανοποίηση των αναγκών και των τέρψεών μας χωρίς να υπάρχει ο φόβος του Θεού. Ο Πλάτωνας, οι Στωικοί και οι Επικούρειοι ήταν εκπρόσωποι της ελληνικής φιλοσοφίας που αναπτύχθηκε πριν από 2.000 χρόνια. Όμως φιλόσοφοι υπάρχουν και σήμερα. Γνωρίζετε ποια ήταν η Σχολή της Φρανκφούρτης και ποιες ιδέες εισήγαγε ο Βίτγκενσταϊν στον ευρωπαϊκό πολιτισμό; Για να μην αναφέρουμε τον Πόπερ ή τον Μπέρτραντ Ράσελ [...]

F. Sherrard: Ο απανθρωπισμός του ανθρώπου

positivus
Σκοπός αυτής της μελέτης είναι να δείξει με ποιο τρόπο, η αυξανόμενη επιρροή της σύγχρονης επιστημονικής νοοτροπίας και η μετάφρασή της σε κοινωνικές μορφές, βάδισαν χέρι – χέρι με τον απανθρωπισμό του ανθρώπου, και ταυτόχρονα της κοινωνίας. Μια τέτοια διαδικασία απανθρωπισμού δεν ήταν βέβαια συμπτωματική. Αντίθετα, είναι αναπόφευκτη από τη στιγμή που οι κανόνες της σύγχρονης επιστημονικής νοοτροπίας αρχίζουν να εφαρμόζονται στη σφαίρα των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων για τον απλό λόγο ότι, όπως θα διευκρινήσω παρακάτω, ακριβώς σ’ εκείνες τις προϋποθέσεις πάνω στις οποίες βασίζεται αυτή η νοοτροπία οικοδομείται μια απανθρωπία. [...]

Η θεωρία του Maslow

positivus
Ο A. Maslow είναι ένας από τους μεγάλους σύγχρονους αμερικανούς ψυχολόγους, που ενδιαφέρθηκε να μελετήσει και να προσαρμόσει στη δυτική επιστημονική νοοτροπία τις [...]

Ένας μεγάλος στοχαστής: Μαξ Βέμπερ

positivus
Ο Γερμανός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ υπήρξε ο σημαντικότερος στοχαστής του εικοστού αιώνα στον χώρο τον κοινωνικών επιστήμων. Η ιστοριογραφία, η ανθρωπολογία, η πολιτική επιστήμη, μ’ όλα τους τα σημαντικά επιτεύγματα τον τελευταίο αιώνα, δεν έχουν να περηφανευτούν για ένα πνεύμα που να συνδύαζε σε τέτοιο βαθμό την συνθετική και αναλυτική ικανότητα με την στέρεη κατοχή ενός απέραντου -και για τα σημερινά μέτρα- εμπειρικού υλικού. Ακόμη και η οικονομική επιστήμη, της οποίας οι πρόοδοι στον εικοστό αιώνα πιθανότατα ξεπερνούν εκείνες όλων των υπόλοιπων κοινωνικών επιστημών μαζί, δεν έχει να επιδείξει έναν τόσο οικουμενικό στοχαστή. [...]

Πάπας στο Ευρωκοινοβούλιο: «Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης είναι η εικόνα της Ευρώπης»

positivus
Με αναφορές στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, ο Πάπας Φραγκίσκος κάλεσε σήμερα από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, την Ευρωπαϊκή Ένωση να εργαστεί για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης που «δεν ασχολείται μόνο με την οικονομία, αλλά κυρίως «με την ιερότητα του κάθε ανθρώπου γύρω από τις αιώνιες αξίες». [...]

Πού βρισκόμαστε σήμερα μετά τις θεωρίες του Fukuyama, του Huntington και του Mearsheimer

positivus
Σχεδόν 20 χρόνια μετά τις θεωρίες του Fukuyama και του Huntington, και μια δεκαετία από αυτήν του Mearsheimer, η Δύση ακόμη «ψάχνεται» Εν μέσω κλυδωνισμών στο διεθνές οικονομικό σύστημα, με πολλά ερωτηματικά για την πορεία της «παγκοσμιοποίησης» _ όπως την έχουν φανταστεί οι «απόστολοι» των αγορών _ αξίζει να επισκεφτούμε και να επανεξετάσουμε τις ιδέες για το παγκόσμιο σύστημα, όπως είχαν πρωτοδιατυπωθεί από τρεις αναλυτές. [...]

Από τις γνώσεις στη γνώση

positivus
Χρειάστηκε να περάσουν αιώνες για να συνειδητοποιήσουμε και να ανακαλύψουμε εκ νέου «το συνεχές τής γνώσης», την ανάγκη να ξαναδούμε τη γνώση στην ολότητά της. Αυτό είναι που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται διεθνώς ως αίτημα τής επιστήμης αλλά και τής παιδείας. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς ότι- τηρουμένων των αναλογιών- έχουμε μια μορφή επιστροφής στην προσέγγιση τής γνώσης που χαρακτήριζε τους διανοητές τής ελληνικής αρχαιότητας, στη γνώση που συνδύαζε τη φιλοσοφία με τα μαθηματικά και τη γλώσσα, την τέχνη με την πολιτική, τον άνθρωπο με τον θεό, τον κόσμο με τη ζωή, τον μύθο με την πραγματικότητα, το σώμα με το πνεύμα. [...]

«Από τον Αριστοτέλη στο Νεύτωνα»

positivus
O Αριστοτέλης υπήρξε φιλόσοφος και μάλιστα από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών. O Νεύτωνας υπήρξε φυσικός και μαθηματικός και μάλιστα ο θεμελιωτής της Φυσικής. Έχει λοιπόν νόημα το ερώτημα: «Από τον Αριστοτέλη στο Νεύτωνα»; Νομιμοποιείται, άραγε, μια τέτοια διατύπωση; H απάντηση είναι θετική. Διότι προ του Νεύτωνα (ή έστω του Γαλιλαίου ) ναι μεν δεν υπήρχε η Φυσική ως ανεξάρτητος κλάδος της επιστήμης, όπως είναι σήμερα, υπήρχε όμως ως Φιλοσοφία της φύσης. Δηλαδή η Φυσική ήταν κλάδος της Φιλοσοφίας, όπως άλλωστε και άλλες επιστήμες. [...]

Τα επτά “εγχειρίδια” ευτυχίας τριών Ελλήνων φιλοσόφων

positivus
Ποια όμως θα μπορούσαν να είναι τα εργαλεία για να ικανοποιήσουμε την κοινή για όλους τους ανθρώπους επιθυμία που δεν είναι άλλη από το να οδηγηθούμε στην ευτυχία; Οι μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι προσέφεραν, μια ευρεία γκάμα απαντήσεων και παρείχαν όλα τα εργαλεία, ανάλογα με τη προσέγγισή του καθενός εξ αυτών, στο μείζον ερώτημα «τι συνιστά την ευτυχία και πως επιτυγχάνεται». [...]

Τα εγχειρίδια ευτυχίας τριών Ελλήνων φιλοσόφων

positivus
Ποιά θα μπορούσαν να είναι τα εργαλεία για να ικανοποιήσουμε την κοινή για όλους τους ανθρώπους επιθυμία που δεν είναι άλλη από το να οδηγηθούμε στην ευτυχία; Οι μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως οι Επίκτητος, Επίκουρος και Αριστοτέλης προσέφεραν, μια ευρεία γκάμα απαντήσεων και παρείχαν όλα τα εργαλεία, ανάλογα με τη προσέγγισή του καθενός εξ αυτών, στο μείζον ερώτημα «τι συνιστά την ευτυχία και πως επιτυγχάνεται». [...]

Κορνήλιος Καστοριάδης

positivus
Η σύγχρονη ελληνική σκέψη διαμορφώθηκε μέσα σε ένα ακραιφνώς πολιτικό –καλύτερα, πολιτικοποιημένο– πλαίσιο. Το περιβάλλον ταλανιζόταν, αλλά και συνάμα γονιμοποιούνταν από έντονες πολιτικές διενέξεις στο εσωτερικό της Αριστεράς, μιας Αριστεράς που τελούσε σε κατάσταση παρανομίας, ή, στην καλύτερη περίπτωση, ημιπαρανομίας, ενώ η Δεξιά δυσκολευόταν να αναδείξει στοχαστές μεγάλου βεληνεκούς, έστω και απλώς ενδιαφέροντες, κατά τα φαινόμενα επειδή δεν το είχε ανάγκη, ούσα ο απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού πεδίου. [...]