«Εξερεύνησα τον εαυτό μου», λέει ο Ηράκλειτος, ο οποίος δεν υπήρξε μαθητής κανενός. Αναζήτησε την αλήθεια για τη ζωή βαθιά μέσα στο μυαλό του, εξέτασε προσεκτικά τα δεδομένα που του έδωσαν οι πέντε αισθήσεις του και κατέγραψε τις διαπιστώσεις του, με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο που δεν θυμίζει κανέναν άλλον. [...]

Η επίδραση των πλατωνικών διαλόγων στους τρεις κλάδους της στωικής φιλοσοφίας κατά την πρώιμη περίοδο του Στωικισμού. [...]

Πρώτον, ο Αριστοτέλης αποτελεί το θεμέλιο όλης της μεταγενέστερης φιλοσοφίας. Σύμφωνα με τη διατύπωση του Barnes «κανένας πριν από αυτόν δεν είχε συνεισφέρει τόσο πολύ στη γνώση και κανένας ύστερα από αυτόν δεν μπορεί να φιλοδοξεί να συναγωνιστεί τα επιτεύγματά του». Μέχρι τον 17ο αιώνα η ιστορία της φιλοσοφίας ταυτίζεται ουσιαστικά με τη διάδοση, την ερμηνεία και την κριτική του αριστοτελισμού. [...]

Υπάρχει μια θαυμαστή εννοιολογική συγγένεια ανάμεσα στην αριστοτελική φιλοσοφία και στη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, καθώς και βαθύτατες αναλογίες στη χρήση εξηγητικών σχημάτων για τη σύλληψη και κατανόηση του κόσμου [...]

Στην σύγχρονη Ελλάδα κυριαρχεί το θέμα της κρίσης της οικονομίας, αλλά και της κρίσης των αξιών, καθώς μεταδίδονται σαν πυρκαγιά στους ψυχικά αδύναμους τα ακραία συναισθήματα του άγχους, της απόγνωσης, της οργής και της κατάθλιψης. Όμως, αντίθετα απ’ ό,τι λέγεται από τους πολλούς, η κρίση δεν είναι σημερινή αλλά διαχρονική. Η ζωή μας έχει συνεχή εναλλαγή από καλοκαίρια, χειμώνες και ερχομούς της άνοιξης. Με την έννοια της αβεβαιότητας και του κινδύνου για την ευδαιμονία μας πάντα υπήρχε κρίση και πάντα θα υπάρχει. Και βέβαια, είναι ανόητο να περιμένουμε να γίνει τέλειο το σύμπαν για να γίνουμε κι εμείς ευτυχισμένοι. Στις δύσκολες εποχές, ο Επικούρειος σοφός είναι θωρακισμένος με την αρετή της αυτάρκειας, επειδή γνωρίζει ότι τα αληθινά αγαθά είναι εύκτητα εάν κάποιος διαθέτει φρόνηση και αντιμετωπίζει τους φόβους του. [...]

Ο άνθρωπος είναι «εγκαταλειμμένος», αφημένος στη δική του πρωτοβουλία. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, που θα σας επιτρέψει να καταλάβετε καλύτερα την «εγκατάλειψη» θ’ αναφέρω την περίπτωση ενός απ’ τους μαθητές μου, που ήρθε να με βρει κάτω από τις ακόλουθες συνθήκες. Ο πατέρας του είχε τσακωθεί με τη μητέρα του και μάλιστα έδειχνε πως είχε κλίση να γίνει συνεργάτης των Γερμανών· ο μεγαλύτερος αδελφός του είχε σκοτωθεί στη γερμανική επίθεση του 1940 κι αυτός ο νέος, με κάπως πρωτόγονα συναισθήματα αλλά και περίσσια γενναιοψυχία, επιθυμούσε να εκδικηθεί το θάνατό του. Η μητέρα του ζούσε μαζί του, πολύ στενοχωρημένη από την ημι-προδοσία του πατέρα του και τον χαμό του πρωτότοκου γιου της, και δεν έβρισκε παρηγοριά παρά σ’ αυτόν τον μικρότερο. [...]

ΚΑΘΕ ΠΡΟΙΚΙΣΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, κάθε άνθρωπος που δεν ανήκει στα θλιβερά 5/6 της ανθρωπότητας που είναι εκ φύσεως μειονεκτικά, όταν περάσει τα σαράντα είναι δύσκολο να μη δείξει κάποια στοιχεία μισανθρωπισμού. Γιατί κρίνοντας απ’ τον εαυτό του, έχει καταλήξει στα συμπεράσματά του σχετικά με τους άλλους κι έχει ανα­καλύψει πως σε ό,τι αφορά το κεφάλι αλλά και την καρ­διά, πολλές φορές μάλιστα και τα δύο, έχει φτάσει σ’ ένα επίπεδο που οι άλλοι αδυνατούν να φτάσουν, γι’ αυτό και αποφεύγει την οποιαδήποτε σχέση μαζί τους. Για τον ίδιο λόγο, ο καθένας αγαπάει ή μισεί τη μοναξιά του, με άλλα λόγια την παρέα με τον εαυτό του, ανάλογα με το πόσο αξίζει ο ίδιος. [...]

Η λέξη «μεταφυσική» είναι εμφανώς δύσκολο να προσδιοριστεί. Ορισμένοι ενθαρρύνουν την εντύπωση ότι η μεταφυσική είναι μια μελέτη που «ξεπερνάει» τη φυσική, μια μελέτη αφιερωμένη σε θέματα που ξεπερνούν τις οικείες ανησυχίες του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν και του Χάιζενμπεργκ. Αυτή η εντύπωση είναι λανθασμένη. [...]

Για τη δυστυχία υπάρχουν πολλές αιτίες, αλλά σχεδόν όλες πηγάζουν από ό,τι θα μας άρεσε να είμαστε ή να έχουμε, απ’ όλα αυτά που δεν είμαστε ή που θέλουμε. Δηλαδή, η δυστυχία αναδύεται από την επιθυμία. Υποφέρουμε από την επιθυμία να είμαστε άλλοι, να έχουμε άλλα πράγματα, να ζούμε αλλιώς. [...]

Ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνα που μετέτρεψε τους στοχασμούς του σε πηγή έμπνευσης για τις μελλούμενες γενιές, επικεντρώθηκε ως προς την αναζήτηση της ευτυχίας σε μια ιδέα που συνοψίζεται σε μία μόνο, αλλά πολύπλοκη, λέξη: ευδαιμονία. [...]

Στηριζόμαστε στα εγχειρίδια και τους οδηγούς ευτυχίας, ψάχνουμε μότο που φτιάχνουν τη μέρα μας και φυλαχτά που μας κρατούν μακριά από κακοτοπιές και στιγμές δυστυχίας και αγνοούμε το προφανές, αυτό που άλλοι -με πνεύματα σαφώς ευρύτερα από το δικό μας- είχαν ανακαλύψει και μοιραστεί με την ανθρωπότητα. Ποιος είπε ότι η φιλοσοφία είναι απλώς μια βαρετή επιστήμη και όχι μια πυξίδα για να ευτυχήσει κανείς στην καθημερινότητα του; Τι θα σκεφτόταν ο Σωκράτης, για παράδειγμα, αν μας έβλεπε να πνιγόμαστε σε μια κουταλιά νερό; Τι θεωρούσε ο Κομφούκιος ως πεμπτουσία της ευτυχίας; Μια ματιά σε όσα πίστευαν γι’ αυτήν -και το άπιαστο της- 9 από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών, ίσως αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη ζωή και τις (όποιες) δυσκολίες της. [...]

Ο Αυστριακός φιλόσοφος Πόπερ (1902 – 1994) καταγόταν από εβραϊκή οικογένεια ευρείας μόρφωσης και κοινωνικής δραστηριότητας. Στην οικογένειά του υπήρχε μουσική παράδοση και ο ίδιος καλλιεργούσε τη μουσική. Ενάντια στην απαισιοδοξία που ακολούθησε την κατάρρευση της αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας και για να διαφοροποιήσει τον εαυτό του από τους αλαζονικούς διανοούμενους της εποχής, αποφάσισε ο Πόπερ να γίνει εργάτης και να μάθει χειρονακτικό επάγγελμα. Έτσι, παράλληλα με τις σπουδές τού εκπαιδευτικού θετικών επιστημών, έγινε και μαραγκός. Στη συνέχεια δίδαξε σε Γυμνάσια της Βιέννης Μαθηματικά και Φυσική. [...]