φιλοσοφία

Ορθολογισμός

Το να σκέπτεται και να κρίνει κανείς σύμφωνα με τις επιταγές τού ορθού λόγου. Στη φιλοσοφία είναι μια γνωσιολογική θεωρία και μέθοδος έρευνας που θεωρεί τον λόγο ως κύρια πηγή και έλεγχο της γνώσης, τείνει να μη λαμβάνει υπ’ όψιν της την κατ’ αίσθηση εμπειρία, σε αντιδιαστολή με την εμπειριοκρατία, και υποστηρίζει ότι υπάρχουν αλήθειες τις οποίες ο νους μπορεί να συλλάβει άμεσα, γιατί είναι αφ’ εαυτών προφανείς και πρόδηλες. Δηλαδή είναι κάθε φιλοσοφική θεωρία που πιστεύει ότι η δομή της πραγματικότητας είναι απόλυτα λογική, τέτοια δηλαδή που να μπορεί να την αντιληφθεί ολοκληρωτικά το λογικό του ανθρώπου. [...]

Άρθουρ Σοπενάουερ: Ο άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά δεν μπορεί να θέλει ό,τι θέλει

Με αυτή τη φράση ο Γερμανός φιλόσοφος Schopenhauer (1788-1860) σχολιάζει την απατηλή φύση της ελεύθερης βούλησης. Εμείς ως ανθρώπινα όντα ικανά για ορθολογική σκέψη φανταζόμαστε ότι έχουμε «ελεύθερη βούληση», που μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τα άψυχα αντικείμενα και τα ζώα. [...]

Max Exelman: Να χαμογελάτε σε κάθε ευκαιρία

«Υπάρχει κάποια αλήθεια ακόμα και στην άδικη κριτική. Έτσι κι αλλιώς, χρειάζεται μακροθυμία έναντι όσων μας κακολογούν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι οι άνθρωποι δίνουν σκληρή μάχη κι ότι όσοι κακολογούν τους άλλους αυτοδηλητηριάζονται. “Nemo malux felix” έλεγε ο Ρωμαίος σατυρικός ποιητής Γιουβενάλης: κανείς κακός δεν είναι ευτυχισμένος». [...]

Ζήνων: Έχουμε δύο αυτιά και ένα στόμα

Η ελληνιστική περίοδος αναφέρεται στην εποχή μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κατά την οποία οι στρατηγοί μοίρασαν τις κατακτήσεις του Μακεδόνα στρατηλάτη μεταξύ τους. Με άλλα λόγια: ο κόσμος μετατράπηκε σε μικρό χρονικό διάστημα ριζικά – «άλλαξε ο χάρτης» εν μία νυκτί. Εδώ κάπου εμφανίζεται χρονολογικά και ο πρώτος Στωικός φιλόσοφος, ο ελληνικής καταγωγής Ζήνωνας ο Κιτιεύς, ο οποίος διδάσκει στην «Ποικίλη Στοά» στην Αθήνα, από όπου πήρε το όνομά της η σχολή και οι ακόλουθοί της. [...]

Το πεπρωμένο του ανθρώπου

Σαν πεπρωμένο εννοείται το καθορισμένο από τη μοίρα, το προδιαγεγραμμένο, που κατευθύνει, απαρέγκλιτα, τον ανθρώπινο βίο, χωρίς ο άνθρωπος να είναι σε θέση να αντιδράσει σε ό,τι η μοίρα του επιτάσσει για το μέλλον και την εξέλιξη του. [...]

Η ελευθερία αρμόζει σε τίμιους ανθρώπους

Τα ατομικά δικαιώματα δε δημιουργήθηκαν για να προστατέψουν εγκληματίες, αλλά για να φέρουν ελευθερία στους τίμιους ανθρώπους. Σ’ αυτά τα δικαιώματα έσπευσαν, στη συνέχεια, ν’ αναζητήσουν προστασία εκείνοι που χρειάζονταν «ελευθερία» και «ατομική ανεξαρτησία» για να καλύψουν τις ύποπτες δραστηριότητές τους. [...]

Το Dasein του Χάιντεγκερ

Το Είναι και χρόνος είναι ένα σπουδαίο έργο, όπως κι αν το κρίνει κανείς. Σε αυτό ο Χάιντεγκερ στηρίχτηκε στη δουλειά φιλοσόφων, όπως ο Κίρκεγκορ, ο Σοπενχάουερ και ο Νίτσε, και προετοίμασε τον δρόμο για τον Σαρτρ, τον Ντεριντά και πολλούς άλλους. Ασχολείται κυρίως με τη φύση του «είναι» και ειδικότερα με το τι σημαίνει να είναι κανείς ανθρώπινο ον. [...]

10 ρήσεις μαθήματα του Σωκράτη για να αλλάξουν τη ζωή μας

Αν υπάρχει ένα πράγμα που έχω μάθει από το Σωκράτη είναι ότι δεν μπορείς να διδάξεις σε κανέναν τίποτα. Δεν έχει σημασία πόσο σκληρά προσπαθείς, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι τους ανθρώπους να σκεφτούν. Να τους βοηθήσεις να ανοίξουν τα μάτια τους και να συνειδητοποιήσουν για όλα αυτά που είναι ικανοί. Εδώ είναι 10 από τις καλύτερες ρήσεις, μαθήματα ζωής, που μπορούμε να πάρουμε από τον Σωκράτη. [...]

Αναξαγόρας

Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος από τις Κλαζομενές της Μικρός Ασίας, ο οποίος γεννήθηκε το 499/498 π.Χ. To 462 π.Χ. εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και έγινε φίλος του Περικλή και άλλων σημαντικών Αθηναίων εκείνης της εποχής, ενώ ήταν γνωστός του Σωκράτη και του Ευριπίδη. [...]

Τι είναι ευτυχία; Από τον Αριστοτέλη στον Νίτσε

Η πολυδιάστατη έννοια της ευτυχίας, η οποία έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών και διαφορετικών επιστημονικών κλάδων όπως και μελέτη χιλιάδων έιδικών, έχουν οδηγήσει στην αδυναμία υιοθέτησης ενός κοινού ορισμού ή έστω ενός κοινού κώδικα επικοινωνίας αναφορικά με αυτό το ζήτημα, γεγονός που δίνει μια γοητεία στο εγχείρημα προσδιορισμού τι είναι ευτυχία. [...]