φιλοσοφία

Οι γνωστικοί

Οι γνωστικοί εμφανίζονται στους πρώτους αιώνες μ.Χ. παράλληλα με τους χριστιανούς. Είναι εμποτισμένοι τόσο από το σωτηριολογικό πνεύμα του νεοπυθαγορισμού, ερμητισμού και χριστιανισμού αλλά και το νεοπλατωνικό- καββαλιστικό πνεύμα των πολυάριθμων μεσολαβητικών θεοτήτων μεταξύ θεού και ανθρώπου. Η πραγματική τους άνθιση συμβαίνει κατά τον 2ο αιώνα, τότε που η ανταλλαγή θρησκευτικών και φιλοσοφικών ιδεών από διάφορες σέκτες, αιρέσεις και σχολές φτάνει στην κορύφωσή της. [...]

Μπορείς να αναρωτηθείς τι θα ήθελες να κάνεις στην ζωή σου αν τα χρήματα δεν είχαν σημασία;

Μια υπέροχη διάλεξη από τον Βρετανό συγγραφέα και φιλόσοφο Alan Watts (1915 – 1973). Τι σας κάνει πλούσιους; Ποια κατάσταση θα σας άρεσε;Ας υποθέσουμε ότι κάνω αυτή την ερώτηση σε μαθητές επαγγελματικού προσανατολισμού. Έρχονται και μου λένε ”λοιπόν… εε τελειώνουμε το πανεπιστήμιο και δεν έχουμε ιδέα τι θέλουμε να κάνουμε.” Οπότε πάντα κάνω την ερώτηση. Τι θα θέλατε να κάνετε αν δεν υπήρχαν χρήματα; [...]

Τζωρτζ Όργουελ: ο συγγραφέας που διέβλεψε προφητικά τις εφιαλτικές συνθήκες της σύγχρονης κοινωνίας (χειραγώγηση, άμβλυνση κρίσης, διαρκής επιτήρηση)

Ο διάσημος Άγγλος συγγραφέας George Orwell (1903 – 1950) υπήρξε ανυποχώρητος πολέμιος κάθε τυραννικού καθεστώτος, ένας ρηξικέλευθος– ανατρεπτικός-αλληγορικός μυθιστοριογράφος που αμφισβήτησε ευθέως κάθε ολοκληρωτική ουτοπία του 20ου αιώνα (αποικιοκρατία των Βρετανών, φασισμό των Φράνκο, Χίτλερ, Μουσολίνι, γραφειοκρατικό σταλινισμό της πρώην Σοβιετικής Ένωσης). Πολύ εύστοχα ονομάσθηκε «υαλοκαθαριστήρας της ελευθερίας», και μάλιστα χωρίς να διαθέτει το λογοτεχνικό διαμέτρημα μεγάλων ονομάτων της Βρετανικής κουλτούρας (Γκρ. Γκριν, Αλντ. Χάξλευ, Λόρενς, Τζόις, Β. Γουλφ) είναι πιο γνωστός από πολλούς Ευρωπαίους ομότεχνους. [...]

Έριχ Φρομ: ο συγγραφέας της Τέχνης της Αγάπης

Ο Erich Fromm γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη το 1900 και πέθανε στην Ελβετία το 1980. Ήταν ψυχαναλυτής και κοινωνικός φιλόσοφος που διερεύνησε την αλληλεπίδραση μεταξύ ψυχολογίας και κοινωνίας. Εφαρμόζοντας ψυχαναλυτικές αρχές στην θεραπεία των πολιτιστικών ασθενειών, ο Φρομ πίστευε, ότι η ανθρωπότητα θα ανέπτυσσε μια ψυχολογικά ισορροπημένη, «υγιή κοινωνία». [...]

Τουργκένιεφ: Στείρα άρνηση η μέθοδος των ανόητων

Σε μια πόλη, ζούσε ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος, μια μεγαλοφυΐα. Και στην ίδια πόλη, ζούσε ένας ηλίθιος. Μια μέρα, ο ηλίθιος πλησίασε τον έξυπνο και του ζήτησε να του δείξει έναν τρόπο να γίνει έξυπνος. Ο έξυπνος ρώτησε τον ηλίθιο αν ήθελε να γίνει έξυπνος ή να φαίνεται έξυπνος, επειδή το να γίνεις έξυπνος, είναι μια μεγάλη διαδικασία, το να φαίνεσαι όμως έξυπνος, είναι εύκολο. Ο ηλίθιος απάντησε ότι ήθελε να του δείξει με τον ευκολότερο τρόπο ό,τι χρειαζόταν για να φαίνεται έξυπνος. Δεν ανησυχούσε για το πώς θα γίνει έξυπνος. [...]

H φιλοσοφία ως θεραπεία: Η άποψη του Λου Μαρίνοφ

O Λου Μαρίνοφ γράφει στο βιβλίο του Πλάτωνας, όχι Πρόζακ!: “Δε θα ήταν μεγάλο προνόμιο να μπορούσαμε να μιλάμε για τους φόβους μας, τα άγχη μας ή για κάθε είδους στενοχώρια μας με τα μεγαλύτερα πνεύματα της ιστορίας; Ασφαλώς θα αισθανόμασταν μεγάλη πνευματική ανακούφιση, αν κουβεντιάζαμε για τον θάνατο με τον Πλάτωνα ή με τον Καρτέσιο. Θα ανακαλύπταμε άγνωστες πτυχές του εαυτού μας αν ανοιγόμασταν στον Καντ, στον Αριστοτέλη ή στον Μοντεσκιέ. “ [...]

Φράσεις που εμπνέουν

Η φράση έγινε περισσότερο γνωστή από τον «Κύκλο των χαμένων ποιητών», αλλά πρόκειται για μία προτροπή στα λατινικά -carpe diem- από τον Οράτιο (ρωμαίο λυρικό ποιητή του 1ου αιώνα π.Χ.). Το σκεπτικό είναι ότι αυτό που έχουμε στη ζωή μας είναι το παρόν και αυτό καλούμαστε να ζήσουμε. Το χτες έχει ήδη περάσει -καλό είναι βέβαια να το επεξεργαζόμαστε, ώστε να μάθουμε πράγματα- και το αύριο δεν έχει έρθει ακόμα και δεν μπορούμε να το ελέγξουμε, τουλάχιστον όχι πλήρως. [...]

Όταν έχεις να κάνεις με παλιανθρώπους, σκέψου αυτούς τους εννέα κανόνες

ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΝΤΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΑ και τις υποχρεώσεις του Μάρκου Αυρήλιου, το μεγάλο πρόβλημα είναι οι σχέσεις με τους συνανθρώπους του. Εδώ, αν οι αντιλήψεις του είναι στωικές, η πρακτική του είναι περισσότερο χριστιανική. Όταν έχεις να κάνεις με παλιανθρώπους, σκέψου: [...]

Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας: Τα αναπάντητα ερωτήματα, αναπάντητα, επιστρέφουν

Η Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 2002 την τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου (φέτος ήταν στις 17 Νοεμβρίου), με πρωτοβουλία της UNESCO, που αναγνώρισε την ανάγκη για κοινό στοχασμό πάνω στα σύγχρονα προβλήματα, που απασχολούν την ανθρωπότητα. [...]

Ο στωικισμός από το βιβλίο Μικρή Ιστορία της Φιλοσοφίας

Φιλοσοφώ» κάτι σημαίνει αποδέχομαι αυτό που δεν μπορώ να αλλάξω. Τι συμβαίνει με την αναπόφευκτη διαδικασία της γήρανσης και τη βραχύτητα του βίου; Πως πρέπει να νιώθετε για τα γνωρίσματα της ανθρώπινης κατάστασης; Το ίδιο; [...]

Διαφωτισμός

Σημαντικό πανευρωπαϊκό πνευματικό κίνημα του συναρπαστικού 18ου αιώνα (τον οποίο οι εκ Γαλλίας «διαφωτιστές» απεκάλεσαν «Siècle des Lumières», «Αιώνα των Φώτων»), που κήρυξε την εμπιστοσύνη στον Ορθό Λόγο και την επαγωγική μέθοδο, τον ανθρωπισμό και την έννοια της «προόδου», και για πρώτη φορά στην μεταχριστιανική ανθρωπότητα απαίτησε την εναρμόνιση της αίσθησης με τον λόγο και του «δέοντος» με το «είναι», καθώς επίσης και την έμπρακτη εφαρμογή των φιλοσοφικών, ηθικών και κοινωνικοπολιτικών ιδεών του στην πραγματική ζωή των πραγματικών ανθρώπων. [...]