φιλοσοφία

Φιλοσοφικές απαντήσεις στα ανθρώπινα ερωτήματα

positivus
Μια αναδρομή στην ιστορία της φιλοσοφίας θα μας πείσει ότι, δεν υπάρχει ούτε ένα φιλοσοφικό πρόβλημα για το οποίο να δόθηκε από τους φιλοσοφούντες μια ενιαία και κοινά αποδεκτή απάντηση! Για κάθε πρόβλημα αναπτύχθηκαν περισσότερες της μιας θεωρίες, που πολλές φορές είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Και για να αποδείξουμε «του λόγου το αληθές» θα αναφερθούμε, έτσι τυχαία, σ’ ένα από τα φιλοσοφικά προβλήματα για το οποίο σκεπτόμενος άνθρωπος αναζητεί μια συγκεκριμένη απάντηση. [...]

Αλλοτρίωση

positivus
Με τον όρο αλλοτρίωση (λατ. alienatio) εννοούμε τη συμμόρφωση ενός ατόμου σε ξένες (αλλότριες) αξιώσεις ή απαιτήσεις με αποτέλεσμα την απομάκρυνση από τον εαυτό του και τον κόσμο της εμπειρίας του. H λέξη σχηματίστηκε από το επίθετο αλλότριος, που σημαίνει αυτός που ανήκει σε άλλον. [...]

Η ιδιοτέλεια στη ζωή μας

positivus
H ανθρώπινη σκέψη είναι φύσει ιδιοτελής και εγωκεντρική. H ιδιοτέλεια αποτελεί μια έμφυτη ανθρώπινη τάση (δεν διδάσκεσαι, αν και μπορεί να ενθαρρυνθεί ή να αποθαρρυνθεί από την κουλτούρα κάποιου). Από τη φύση τους οι άνθρωποι αναζητούν το «νούμερο ένα». Δυστυχώς, αυτό συχνά σημαίνει ότι είμαστε άδικοι στα άτομα «δύο» «τρία». [...]

Η υποκρισία στη ζωή μας

positivus
Οι άνθρωποι αποδεικνύουν την υποκρισία τους με τρεις τουλάχιστον τρόπους. Πρώτον, θέτουν ψηλότερα τον πήχη για εκείνους με τους οποίους διαφωνούν, παρά για τον εαυτό τους ή τους φίλους τους. Δεύτερον, πολύ συχνά δεν καταφέρνουν να ζουν βάσει των απόψεων που διακηρύττουν. Τρίτον, δεν μπορούν να διακρίνουν τις αντιφάσεις στη συμπεριφορά των υψηλά ιστάμενων προσώπων. [...]

Η ηθική του Αριστοτέλη

positivus
O Αριστοτέλης είναι ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηματικά με το ηθικό πρόβλημα, είναι ο ιδρυτής της Ηθικής ως φιλοσοφικής επιστήμης. H ηθική του Αριστοτέλη είναι μια ορθολογιστική ηθική. Πηγή της ηθικής είναι ο ορθός λόγος. Αυτός ανακαλύπτει και προσδιορίζει το ηθικά πρέπον. Στην εκτίμηση του ηθικού δεν έχει θέση το συναίσθημα, η συνείδηση ή κάποιος θεϊκός νόμος. [...]

Ανακαλύψτε το μέγεθος της άγνοιας σας

positivus
Αντιμετωπίστε με προσοχή τη διανοητική αλαζονεία, δηλαδή την τάση να απολυτοποιούμε τις θέσεις μας. Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τους περιορισμούς και τις προκαταλήψεις στις πηγές πληροφόρησης σας. Αμφισβητήστε όσους μιλούν ως αυθεντίες. Αμφισβητήστε τις πληροφορίες που χρησιμοποιούν στην επιχειρηματολογία τους, τις πληροφορίες που αγνοούν, τις πληροφορίες που διαστρεβλώνουν. Αμφισβητήστε ό,τι διαβάζετε ή βλέπετε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Παρατηρήστε τη βεβαιότητα με την οποία παρουσιάζονται οι ειδήσεις, Αμφισβητήστε τις πηγές που «παράγουν» τις ειδήσεις. Κάθε φορά που νιώθετε την ανάγκη να κάνετε μια δήλωση, αναρωτηθείτε πόσο καλά γνωρίζετε το θέμα στο οποίο θα αναφερθείτε. [...]

Ξενοφάνης

positivus
Ο Ξενοφάνης γεννήθηκε στην Κολοφώνα της Μ. Ασίας (μεταξύ 580 και 577 π.Χ.). Εγκατέλειψε την περσοκρατούμενη πατρίδα του και περιόδευε στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία ζώντας ως ραψωδός και ποιητής. [...]

Η απαρχή της φιλοσοφίας με τον Ησίοδο

positivus
Το όνομα του Ησιόδου – που έζησε το β’ μισό του 8ου αι. π.Χ- συνδέεται περισσότερο με την ελληνική μυθολογία παρά με τη φιλοσοφία. Κατά τον Lesky «η γνώμη που έχει διατυπωθεί συχνά ότι ο Ησίοδος αποτελεί την αρχή της Ελληνικής φιλοσοφίας πρέπει να γίνει δεκτή με επιφυλακτικότητα». Τέτοια επιφυλακτικότητα εκφράζουν όσοι ταυτίζουν τη φιλοσοφία με την κοσμολογία. Το έργο όμως του Ησιόδου Έργα και Ημέραι περιέχει μια θεώρηση της κοινωνικής ζωής και της ιστορίας, βλέπουμε σ’ αυτό μια κοινωνική φιλοσοφία και μια φιλοσοφία της ιστορίας. Η φιλοσοφία αυτή επέδρασε και σε μεταγενέστερους στοχαστές, ιδίως επηρέασε τη σκέψη του Εμπεδοκλή και του Πρωταγόρα. [...]

H ηθική της μη βίας του Σωκράτη

positivus
O Σωκράτης τασσόταν κατά της χρήσης σωματικής βίας στις διανθρώπινες σχέσεις. Την αποφυγή της βίας συνιστούσε και στην περίπτωση που κάποιος γίνεται θύμα αδικίας ή κακομεταχείρισης. Όταν αδικείται κάποιος, δεν παθαίνει κάποιο ουσιαστικό κακό. H αδικία βλάπτει κυρίως αυτόν που αδικεί, όχι τον αδικούμενο. Εννοεί στην περίπτωση αυτή ο Σωκράτης κάποια ψυχική βλάβη εκείνου που αδικεί. [...]

Η ηθική του Πλάτωνα

positivus
Τελικός σκοπός του ανθρώπου είναι για τον Πλάτωνα να εξαγνιστεί ηθικά, να καθαρθεί από τις αισθησιακές του τάσεις και να επανέλθει στον νοητό κόσμο, σε ένα είδος ουράνιου παραδείσου, από τον οποίο ξέπεσε. Αν ο άνθρωπος υποδουλώνεται στις σωματικές επιθυμίες, θα ξανάρθει στη γη παίρνοντας τη μορφή ζώου (μετενσωμάτωση). [...]

Το αίνιγμα της συνείδησης

positivus
Το αίνιγμα της συνείδησης απασχολεί τους ανθρώπους από την αρχαιότητα. Μια οριστική και πειστική απάντηση για το τι ακριβώς είναι η συνείδηση δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα. Πριν από 2.500 χρόνια, ο μεγάλος φιλόσοφος Δημόκριτος είχε ασχοληθεί με τη σχέση ανάμεσα στις αισθητηριακές εντυπώσεις και τον τρόπο που το λογικό μας τις αντιλαμβάνεται. [...]

300 χρόνια από τη γέννηση του Ζαν Ζακ Ρουσώ

positivus
Ο Jean Jacques Rousseau (1712-1778) ήταν Ελβετός φιλόσοφος, συγγραφέας, πολιτικός θεωρητικός, και αυτοδίδακτος συνθέτης στην περίοδο του Διαφωτισμού. Οι πολιτικές ιδέες του Ρουσσώ επηρέασαν τη γαλλική επανάσταση, την ανάπτυξη της κομμουνιστικής και της σοσιαλιστικής θεωρίας. [...]