φιλοσοφία

Φιλοσοφικός στοχασμός

Κατά τον Πλάτωνα, η πραγματικότητα συγκροτείται από τις ιδέες οι οποίες υπάρχουν στον ουρανό. Για το Λάιμπνιτς η πραγματικότητα ανάγεται σε μονάδες, ο Χιουμ πιστεύει ότι η πραγματικότητα εξαντλείται στις εντυπώσεις και τις ιδέες που συνιστούν το περιεχόμενο της εμπειρίας, ο Καντ την ταυτίζει με το πράγμα καθεαυτό, ο Σοπενχάουερ την συνδέει με τη βούληση και ο Χέγκελ την εξισώνει με το απόλυτο πνεύμα. Σταδιακά, όμως, έγινε αντιληπτό ότι υπάρχει κάτι άλλο ακόμα πιο ουσιώδες που πρέπει κανείς να ανιχνεύσει στην προσπάθεια κατανόησης της πραγματικότητας. Και αυτό δεν είναι άλλο από την αλήθεια. [...]

Πύρρων: Δεν γνωρίζουμε τίποτα

Κανείς δεν γνωρίζει τίποτα – κι ούτε αυτό είναι σίγουρο. Δεν πρέπει να θεωρείτε δεδομένο πως ότι πιστεύετε είναι αληθές. Μπορεί να σφάλλετε. Όλα μπορούν να επερωτηθούν, όλα μπορούν να αμφισβητηθούν. Η καλύτερη λύση είναι λοιπόν να είστε ανοιχτόμυαλοι. Μη δεσμεύεστε, και δε θα απογοητευτείτε. Αυτή είναι η βασική διδασκαλία του σκεπτικισμού, μιας φιλοσοφίας που ήταν δημοφιλής για εκατοντάδες χρόνια στην αρχαία Ελλάδα και αργότερα στη Ρώμη. Σε αντίθεση με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, οι πιο ακραίοι σκεπτικιστές δεν ήθελαν να έχουν πάγιες απόψεις για τίποτα. Ο αρχαίος Έλληνας Πύρρων (περ. 365-270 π.Χ.) ήταν ο διασημότερος και πιθανόν ο πιο ακραίος σκεπτικιστής όλων των εποχών. […] [...]

Οι 12 νόμοι του Κάρμα

Τι είναι το κάρμα; Κάρμα είναι η σανσκριτική λέξη για τη δραστηριότητα. Είναι ισοδύναμο με το νόμο του Νεύτωνα «κάθε δράση θα πρέπει να έχει και μία αντίδραση». Κατά τον Ινδουισμό και τον Βουδισμό, το κάρμα αναφέρεται στην έννοια του νόμου της σχέσεως μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος προσδιορίζοντας ότι κάθε πράξη είναι αποτέλεσμα αιτίας του παρελθόντος και συγχρόνως αιτία άλλων πράξεων που θ΄ ακολουθήσουν στο μέλλον. [...]

Αριστοτέλης: Φιλοσοφία και Μεσότητα

Για τον Αριστοτέλη ή φιλοσοφία σημαίνει μια ριζική διάνοιξη τού κόσμου η τού Είναι και, σαν αναγκαίο αντίβαρο, σημαίνει και την αντοχή των εμφανιζόμενων διαστάσεων. Γιατί και ή φιλοσοφία του δεν είναι φτωχή σε διαστάσεις:… [...]

Η επίδραση του Αριστοτέλη στον κόσμο

Γεννήθηκε στα Στάγιρα της Μακεδονίας και πέθανε στη Χαλκίδα από χρόνιο στομαχικό νόσημα. Θεωρείται σαν ένας από τους διασημότερους και πιο μεγάλους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, μαζί δε με τον Πλάτωνα αποτελούν τη φαεινή δυάδα του πνευματικού αρχαίου κόσμου. Ίσως να είναι και το πιο μεγάλο πνεύμα όλων γενικά των αιώνων και των εποχών. [...]

Η φιλοσοφία της κλασικής και ελληνιστικής περιόδου

Οι συνθήκες που επικρατούσαν στην περίοδο ακμής του πολιτισμού στα τέλη του 5ου αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. συντέλεσαν στο να διαμορφωθούν τρία φιλοσοφικά ρεύματα: το ατομικιστικό (Λεύκιππος-Δημόκριτος), το ιδεαλιστικό (Σωκράτης-Πλάτων) και η φιλοσοφική θεωρία του Αριστοτέλη. [...]

Τόμας Χομπς: Ο ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας

Ο Άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς (Thomas Hobbes), υπήρξε ένας από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας. Αν και σήμερα ο Χομπς αναφέρεται περισσότερο για το έργο του στην πολιτική φιλοσοφία, συνέβαλε και σε άλλους τομείς, όπου συμπεριλαμβάνονται η ιστορία, η γεωμετρία, η ηθική, η γενική φιλοσοφία και η αποκαλούμενη σήμερα πολιτική επιστήμη. [...]

Νικολό Μακιαβέλι: Η διαδρομή του

Ο Μακιαβέλι, φλωρεντίνος πολιτικός και και στοχαστής, αποτελεί ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα πρόσωπα της πολιτικής ιστορίας, ενώ το εξαιρετικό εγχειρίδιό του ο Ηγεμών, η απλή, ρεαλιστική πραγματεία για την πολιτική συμπεριφορά και την εφαρμογή της εξουσίας, με το πέρασμα των αιώνων, έχει αντιμετωπιστεί ποικιλοτρόπως. [...]

Σαίρεν Κίρκεγκωρ: ο πρώτος υπαρξιστής φιλόσοφος

Το πορτρέτο του Δανού στοχαστή Σαίρεν Κίρκεγκωρ (Søren Aabye Kierkegaard 1813-1855) χαρακτηρίζεται από συγκρούσεις, αντιθέσεις, εμμονές, πίστη και αμφιβολία, τόλμη και πρωτοτυπία, που με πρότυπό του τον Σωκράτη, σημάδεψε και επηρέασε με τις ιδέες του την εποχή του, αλλά και τον 20ο αιώνα και έγινε πρόδρομος των πιο μοντέρνων και μεταμοντέρνων αντιλήψεων για τον άνθρωπο και την ουσία του. [...]

Επαγωγική μέθοδος

Επαγωγή ή επαγωγικός λογισμός, και συχνά επαγωγική λογική, είναι η κίνηση από το επιμέρους προς το γενικό, από το παρατηρημένο στο μη παρατηρούμενο, από το γνωστό στο άγνωστο, μία γενίκευση από την εμπειρία. Δηλαδή βγάζουμε συμπέρασμα από κάποιες εικασίες ή υποθέσεις ή παρατηρήσεις ενός γεγονότος, που όμως δεν είναι κατοχυρωμένο. [...]

Τι είναι επιστήμη

Ενδεικτικός αυτού του νοήματος είναι ο πρώτος ορισμός που γνωρίζουμε. Διατυπώθηκε ως τελική προσπάθεια (προσέγγισης της γνώσης) από τον Πλάτωνα στο γνωστό διάλογο “Θεαίτητος” (§ 202), όπου συμπερασματικά ένας από τους συνομιλητές καταλήγει: «Έστιν ουν επιστήμη δόξα αληθής μετά λόγου» (Επιστήμη λοιπόν, δηλαδή γνώση βεβαιωμένη, είναι η γνώμη που έχουμε για την πραγματικότητα, εφόσον επαληθευτεί με λογικά θεμελιωμένα επιχειρήματα [...]